Determinisme. is een filosofisch concept dat stelt dat elke gebeurtenis of stand van zaken veroorzaakt is door eerdere gebeurtenissen volgens de causale wetten die de wereld regelen en beheersen.
Bij een radicale interpretatie (het harde determinisme) sluit dit in feite de menselijke vrije wil uit, omdat daarvoor in een rationeel universum geen plaats is. Binnen het determinisme zijn er echter veel standpunten in te nemen. (bron: Wikipedia)
Gegeven een bepaalde toestand, is op een later tijdstip een andere gegeven toestand, die volledig afleidbaar is vanuit de vorige toestand i.c.m. met de gegeven natuurweten.
Volgens de chaostheorie, leidt een willekeurig kleine afwijking aan het begin van een chaotisch proces tot een groot verschil op een bepaald later moment.
Is het harde determinisme van toepassing, dan is dat in pricipe precies te bepalen. Het niet kunnen voorspellen van de uitkomst van een chaotisch proces is een kennis-probleem, omdat je niet precies weet wat de begintoestand is, gaat de werkelijkheid steeds meer verschillen van de voorspelling.
Een computer wat een von Neumann-machine is, is
(als de hardware goed werkt en voldoende is afgeschermd van storingen) een voorbeeld van een volledig deterministisch systeem.
In de jaren 90 heb ik eens een computer gehad met een RAM, die niet goed werkte op de moederbord. Programmas die ik schreef werkten ook niet helemaal goed,
De grenzen van de programmastructuren werden soms overschreden, waardoor er onvoorspelbare dingen gebeurden.
In dat geval is het gedrag ondeterminische geworden, als je logica gebruikte zoals dezezou moeten werken als het geheigen volledig correct zou werken.
datum: 16 Augustus 2018
door: Joris Brouwer