Metabewustzijn - Inleiding

Deze website gaat uiteindelijk over een bepaalde visie en standpunt t.o.v. het lichaam-geest probleem, waarin het begrip "tijd" een verrassende en verklarende rol in speelt. Elke visie is altijd afhankelijk van een bepaalde opvatting over de werkelijkheid. Bij het lichaam-geest probleem is dit zeker het geval. Halverwege dit betoog wordt de vierdimensionale blik t.o.v. de materie, het stoffelijke geïntroduceerd. Vervolgens wordt vanuit dit punt opnieuw gekeken naar allerlei bestaande visies en standpunten uit de wetenschap en filosofie. Dit leidt uiteindelijk tot een soorthybride model ontstaan uit een vorm van dualisme en een vorm van monisme, waarbij het hybride model uiteindelijk een vorm van dualisme is. Monisme is een filosofisch standpunt/model waarbij het bewustzijn (inclusief bijvoorbeeld waarnemen, ervaren en gedrag) volledig materieel (natuurkundig, scheikundig, biologisch, neurologisch etc.) verklaarbaar is, er is geen object zoals de ziel nodig. Binnen het dualisme daarentegen is er wel een tweede werkelijkheid nodig, bijvoorbeeld een ziel, een homonculus (mannetje in de hersenen), of iets anders dat niet materieel is. De betekenis van materie is hier het natuurkundige, materie bestaat uit elementaire deeltjes en/of golven van energie. Over dit alles wordt nog nader ingegaan.

Omdat het hier om een zoektocht gaat naar het soort "bestaan" van qualia (wat je kan zien als "bijproducten" van de hersenen) en de speciale rol van de tijd met in bijzonder het "nu" zal het vooral gaan om het speculatieve deel van de werkelijkheid. Dat deel is bijzonder ontoegankelijk, maar er kan toch wat over gezegd worden. Dit raakt zelfs vragen als "Hoe komt het dat het heelal niet "voorbij" is "we" nogal halverwege zitten", niet dat de vraag met grote zekerheid beantwoord kan worden, maar er komen zaken ter sprake die in eerste instantie niets met het lichaam-geest probleem te maken leek te hebben. Het model moet zo compleet mogelijk zijn en de zoektocht gaat dan ook over de zoektocht naar het "Volledig Model".

Er kunnen verschillende redenen zijn om op zoek te gaan naar het model die het lichaam-geest probleem probeert te verklaren. Een reden is het pragmatische, het model moet nuttig zijn om meer te kunnen weten over het bewustzijn. Onderdelen (bijvoorbeeld de aard van qualia c.q. "bijproducten") die niet nuttig zijn om méér over het bewustzijn te weten, worden buiten beschouwing gelaten, ondermeer omdat dat deel buiten het bereik is van wetenschappelijk onderzoek. Speculaties over iets, wat nu of in de toekomst nooit gestaafd kan worden, hebben geen zin, en kunnen beter buiten beschouwing genomen worden, voor de eenvoud.

Een ander gezichtspunt is het proberen om een zo compleet mogelijk model te maken, waarin alles wordt opgenomen. Een voorbeeld is het proberen te achterhalen hoe het komt dat qualia worden gemaakt, en hoe ze überhaupt kunnen bestaan. Het had net zo goed kunnen zijn dat er géén qualia uit hersenen kunnen ontstaan. Binnen dat model blijven altijd gebieden bestaan waarover we niks kunnen zeggen, puur omdat de Natuur ons de kans niet geeft hierover meer te kunnen weten. Qualia ontstaan wel uit hersensignalen, maar zijn niet uit te leggen. Binnen de zoektocht naar dit model wordt zoveel mogelijk het risico vermeden dat door het vereenvoudiging van het model bepaalde punten per definitie niet verklaard kunnen worden. Met andere woorden de Occam's Razor (wordt nog later uitgelegd) wordt pas op het model toegepast, als heel zeker is, dat niet tot (potentiëele) problemen kan leiden.

Het (volgens mij nooit op te lossen) dilemma, is dat een pragmatisch model te klein is, met andere worden: het model beschrijft slechts een deel van de werkelijkheid. Het andere model kan weer teveel bevatten, er bestaat een risico dat het model méééér beschijft dan er in werkelijkheid bestaat. Binnen dat dillema moet risico op "te weinig" zwaarder teller dan het risico op "te veel", omdat we op zoek zijn naar het Volledig Model.

Omdat bij het gebruik van begrippen verwarring kan ontstaan, doordat ieder een verschillende betekenis aan dat begrip kan koppelen, is gekozen om bepaalde begrippen hier opnieuw te definiëren. En sommige begrippen zelfs niet te gebruiken. Bijvoorbeeld het begrip "ziel" heeft in de praktijk zoveel betekenissen dat dit woord tot verwarring en misverstand kan leiden, evenals het begrip "bewustzijn" (kaal gebruikt), ook omdat dit "atomair" klinkt, terwijl ik van mening ben dat dit niet automair is.